تاثیر گرد و خاک روی قطعات الکترونیکی

گرما دشمن بالفطره قطعات الکترونیکیه ، این جمله کلیشه ای رو حتما خیلی از شما شنیدید پس هر چیزی که به هر شکلی باعث ایجاد گرما در قطعات الکترونیکی بشه تاثیر مخرب داره ، گرد و خاک هم از این قاعده مستثنا نیست . دو روش کلی در خنک سازی قطعات الکترونیکی در حال حاضر داره استفاده میشه ، یکی خنک سازی از طریق لوله های آب و دیگری از طریق هوا . ما با آب فعلا کاری نداریم اما قطعات الکترونیکی باید در معرض عبور هوا قرار بگیرن تا دماشون از یک درجه حرارتی بالاتر نره .

حالا دو تا مسئله هست . کامپیوتر ترکیبی از قطعات مکانیکی و الکترونیکی هست . قطعات مکانیکی مثل هارد و فن و قطعات الکترونیکی مثل چیپ ست ها و آی سی ها .
■ تاثیر گرد و خاک کامپیوتر روی آی سی ها و چیپ ست ها
گرد و خاک روی قطعات الکترونیکی

گرد و خاک روی قطعات الکترونیکی

گرد و خاک می تونه باعث قطع شدن مسیر ارتباطی هوا و آی سی بشه و به این ترتیب آی سی داغ میشه و بومب می ترکه . روی برخی از آی سی ها و مخصوصا CPU هیت سینک یا گرماگیر رو دیدید . این قطعه کارش انتقال گرما از قطعه الکترونیکی به هوای اطراف هست . گرد و خاک کامپیوتر بین لایه های هیت سینک قرار میگیره و انتقال گرما به درستی صورت نمی گیره .

گرد و خاک می تونه پایه های آی سی ها رو به هم وصل کنه و باعث اتصال کوتاه بشه . این کار توسط الکترواستاتیک احتمالی روی پرزهای گرد و خاک و همچنین خاصیت جذب رطوبت توسط گرد و خاک صورت میگیره . احتمالش کمه اما هست .

 
■تاثیر گرد و خاک کامپیوتر روی قطعات مکانیکی

فن و هارد اگه در معرض گرد و خاک قرار بگیرن عملکردشون دچار نقص میشه . حالا هارد جوری طراحی شده که گرد و خاک داخلش نره اما فن به طرز وحشتناکی می تونه روی عملکرد CPU تاثیر بگذاره . فن تقریبا دارای سرعت مشخصی در دمای مشخصی است اما اگه گرد و خاک بگیره با سرعت بیشتری مجبوره بچرخه تا گرمای CPU رو دفع کنه . اینجوری احتمال خراب شدن فن هست . قیمت فن کامپیوتر شاید حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار تومن باشه اما می تونه در عملکرد و همچنین سرنوشت قطعه گرون قیمت CPU تاثیر مستقیم بگذاره .

گرد و خاک می تونه باعث اختلال در کلیدهای مکانیکی و الکترونیکی مثل رله ها و کلید پاور بشه .

گرد و خاک می تونه باعث کثیف شدن اسلات های گرافیک و مخصوصا رم RAM بشه که اتصال اینها با مادربورد رو مختل میکنه و مورد داشتیم سیستم اِرور رم میداده که با تمیز کردن اسلات رم ، مشکل حل شده .

پورت های پشت کیس مثل پورت LAN و USB هم در اثر گرد و خاک زیاد دچار اختلال میشن . حواستون به این مورد هم باشه .

 
چگونه گرد و خاک کامپیوتر را تمیز کنیم ؟

خب اول از همه باید درب کیس رو از سمت چپ ( اگه کیس به سمت شما باشه ) باز کنید . برای این کار دو تا پیچ پشت کیس رو باز کنید . احتمالا به تصویری مثل شکل زیر می رسید :
گرد و خاک کامپیوتر

گرد و خاک کامپیوتر

بهترین وسیله برای پاک کردن گرد و خاک کامپیوتر ، استفاده از دستگاه فشار هوا یا به اصطلاح عامیانه تر پمپ باد هست . وسیله هایی مثل جاروبرقی ، سشوار ، لوله خودکار و دستمال و … به هیچ وجه توانایی از بین بردن گرد و خاک کامپیوتر رو ندارن ضمن این هر کدوم از دستگاه ها غیر از پمپ باد ، مشکلات و خطرات خاص خودش رو داره . برای مثال استفاده از جاروبرقی می تونه منجر به آسیب دیدن مادربورد و قطعات روی اون بشه ، گرمای سشوار می تونه منجر به سوختن قطعات بشه ، الکترواستاتیک دستمال ( همون جرقه معروف ) می تونه منجر به سوختن قطعات بشه و الی ماشاالله …

پیشنهاد اول و آخر من استفاده از فشار هواست . پمپ باد ( همونی که لاستیک ماشین رو باد می زنید ) در مغازه های موتور سازی و پنچر گیری قطعا موجوده . ۵۰۰ تومن ۱۰۰۰ تومن بدید به مغازه دار و توی کیس کامپیوتر رو باد بگیرید . فن پاور و فن گرافیک رو فراموش نکنید . کلا همه جای کیس رو باد بگیرید فقط نکته مهم اینه که کیس رو در ارتفاع قرار بدید که فشار باد ، گرد و خاک روی زمین رو بلند نکنه یکراست بفرسته تو حلقتون و نکته دوم اینکه مراقب باشید فشار باد ، فن CPU رو با سرعت وحشتناک نچرخونه که باعث آسیب زدن به هارمونی داخلی فن میشه .

 
گرد و خاک لپ تاپ را چگونه از بین ببریم ؟
گرد و خاک روی فن لپ تاپ

گرد و خاک روی فن لپ تاپ

تمیز کردن گرد و خاک لپ تاپ داستانش یکم فرق میکنه . شما باید بلد باشید که درب پشت لپ تاپ رو باز کنید . داخل لپ تاپ ها معمولا یک فن کنار CPU قرار داره که بوسیله دو میله مسی به گرافیک و پردازنده وصله . اون میله ها گرما رو به سمت فن هدایت می کنن و فن هم گرما رو به سمت بیرون محفظه لپ تاپ . حالا شما دو تا راه حل دارید ، یا لپ تاپ رو تا جایی که به فن برسید  باز کنید که کار هر کسی نیست اما خب این روش بیشتر توصیه میشه ، یا همینجوری وقتی که لپ تاپ خاموش هست با فشار باد داخل خروجی فن لپ تاپ بگیرید تا حداقل گرد و خاکی که روی فن و همچنین توری فلزی نشسته پراکنده بشه .

 

■ نکته بسیار مهم :

در بسیاری از موارد خاموش شدن کامپیوتر یا لپ تاپ بعد از چند دقیقه کار کردن و یا ریست شدن پی در پی  سیستم ، ناشی از گرد و خاکی هست که روی فن و هیت سینگ ( گرماگیر آلومینیومی ) نشسته .

امیدوارم هر وقت که گرد و خاک کامپیوتر و یا لپ تاپ شما به حدی رسید که مجبور به تمیز کردنش شدید یاد علم فردا بیفتید و از این راهنما استفاده کنید .